Stralingsdetectiedrones: the sky is not the limit
SCK CEN en SABCA bewijzen met testvlucht nieuwe, precieze meettechniek
Aantonen dat drones de radioactiviteit boven een nucleaire site of een groter gebied in kaart kunnen brengen – dat is de opdracht van het Belgisch nucleair onderzoekscentrum SCK CEN en luchtvaartspecialist SABCA. Vorig jaar al presenteerden we samen onze eerste ‘stralingsdetectiedrone’. Nu tonen we ook beelden van het zwaardere geschut. In december 2022 maakte de ‘X-8 multicopter drone’ namelijk haar eerste uitgebreide testvlucht. Uitgerust met 3 stevige CsI-detectoren (Cesium Iodide Scintillation) bracht het de stralingswaarden boven onze eigen BR3-site in kaart.
BR3: opnieuw baken van innovatie
Omschrijf de multicopter drone van SABCA gerust als een kleine helikopter met één of meerdere rotorbladen. Het toestel beweegt bijzonder flexibel en gericht én kan de zwaardere stralingsdetectoren van SCK CEN dragen. Samen vormen ze de ideale tools om de stralingswaarden boven nucleaire sites in kaart te brengen. Experts testten de opstelling pas nog in een grootschalig experiment boven de site van de vroegere BR3-reactor in Mol. Die reactor is grotendeels ontmanteld, al zijn er nog constructies aanwezig die ioniserende straling afgeven.
“De ideale plek om de drones én detectors te testen is onze eigen site,” aldus SCK CEN-onderzoeker Geert Olyslaegers. “We kennen de radiologische situatie op ons domein erg goed waardoor we de detectoren makkelijk weten te kalibreren en de metingen vanuit de lucht helemaal op punt kunnen stellen.”
Zo gezegd, zo gedaan. De testvlucht – die dateert van 7 december 2022 – was een schot in de roos. De combinatie van detectoren en drone identificeerde de radioactieve bron, kwalificeerde én kwantificeerde de straling en maakte een speciale visualisatie van de besmetting.
Op naar de finale
Nu de testvlucht van de multicopter drone achter de rug is, zetten de betrokken experts de eindsprint van het BUDDAWAK-onderzoeksproject* in. Het slotstuk? De aankomende vlucht van de ‘fixed wing drone’ boven de volledige site van SCK CEN later dit jaar. Geert Olyslaegers vertelt: “Die vlucht wordt het examen van onze drone die lange meetvluchten dient te volbrengen. Bij terugkeer dienen alle meetresultaten exact te matchen aan de waarden die we via andere radiologische meetinstrumenten bekomen.”
Pas dan slaagden SCK CEN en SABCA in hun opzet om te bewijzen dat drones inderdaad de stralingswaarden gedetailleerd kunnen meten.
Wat is dan het voordeel van de drones?
Na afloop van het onderzoeksproject kunnen de industrie en overheid rekenen op het unieke detectorsysteem in de drones. De industriële inzetbaarheid is bijzonder waardevol in het kader van ontmantelingsoperaties of bewakingsprogramma’s in en rond nucleaire installaties. Toegegeven: er bestaan al heel wat meettechnologieën om radiologische situaties in kaart te brengen of om sites strenger te bewaken, maar drones verhogen de efficiëntie, frequentie en ruimtelijke zichtbaarheid van die metingen aanzienlijk.
“Bovenal is er geen tussenkomst van mensen in risicovolle gebieden meer nodig, dus je beschermt jezelf ten alle tijden terwijl je veel langer, goedkoper én beter kan meten,” sluit Geert Olyslaegers af.
*Het BUDDAWAK-project is een innovatief project over het gebruik van drones en wordt gefinancierd door het Energietransitiefonds (ETF) van de FOD Economie, dat onderzoek, ontwikkeling en innovatie op energiegebied aanmoedigt en ondersteunt.
Gerelateerde artikels
- 17 april '24
30 augustus '23
13 december '22