Overslaan en naar de inhoud gaan

Drones monitoren straling met grote precisie

18 mei '21

Het nucleaire onderzoekscentrum SCK CEN en de Belgische luchtvaartspecialist Sabca ontwikkelden een innovatieve technologie om drones in te zetten voor radiologische metingen. De meetapparatuur werd op dinsdag 18 mei 2021 officieel aan de drone gekoppeld in aanwezigheid van Annelies Verlinden, minister van Binnenlandse Zaken. “Innovatieve projecten voor een betere bescherming van de bevolking, het leefmilieu en de medewerkers genieten mijn volledige steun”, aldus minister Annelies Verlinden.

SCK CEN - Drones brengen radioactiviteit beter in kaart (2021)

Graangewassen opvolgen, riolen en elektriciteitsnetwerken inspecteren en medicijnen vervoeren. Drones veroveren het bedrijfsleven: steeds meer innovatieve dronetoepassingen ondersteunen de werkzaamheden. Binnenkort mag ook de nucleaire sector op ondersteuning van het onbemande luchtvaarttuig rekenen. De drones zullen – in kader van het bewakingsprogramma, ontmantelingsprojecten of noodplanning – radiologische metingen uitvoeren, en dat zonder enige menselijke tussenkomst. “Dat betekent een belangrijke step-up in de stralingsbescherming”, aldus Eric van Walle, directeur-generaal van SCK CEN. Ook minister Annelies Verlinden is opgetogen over de drones. “Dit project is het resultaat van een publiek-private samenwerking tussen SCK CEN en Sabca. De drones zullen in de eerste plaats preventief worden ingezet, om gebieden te onderzoeken op potentieel radioactieve besmetting. We bereiden ons daarnaast ook voor op mogelijke remediërende interventies. Dankzij de detector op de drone kunnen bij crisissituaties metingen worden uitgevoerd zonder menselijke tussenkomst, en worden de medewerkers dus maximaal beschermd.”

SCK CEN - Drones brengen radioactiviteit beter in kaart (2021)

Hoe gaat het concreet in zijn werk? Aan de drone wordt een zogenaamde scintillatieteller gekoppeld. “Het apparaat meet radioactiviteit door lichtflitsen te tellen, die door het invallen van ioniserende straling veroorzaakt worden. Dat geeft de maat van de stralingsdosis aan. Hoe meer licht, hoe meer straling”, vertelt Camps. Het grote voordeel schuilt zich volgens de wetenschapper in de flexibiliteit. “Drones geven ons de gelegenheid om alle hoeken en kanten in kaart te brengen, die we bij handmatige metingen of helikoptermetingen niet kunnen bereiken. In tegenstelling tot traditionele meettechnieken stroomt die informatie trouwens ook binnen, wanneer de drone nog in de lucht hangt. Realitime informatie over meer precieze locaties dus.”

Dankzij de detector op de drone kunnen bij crisissituaties metingen worden uitgevoerd zonder menselijke tussenkomst, en worden de medewerkers dus maximaal beschermd.
Annelies Verlinden, minister van Binnenlandse Zaken

State-of-the-art dronetechnologie

Het project zou niet mogelijk zijn zonder de state-of-the-art dronetechnologie van de Belgische luchtvaartspecialist Sabca. Ze stellen twee types drones ter beschikking: een fixed-wing drone die urenlang autonoom in de lucht kan blijven zweven, en een multicopter die zwaardere detectoren kan vervoeren zonder aan flexibiliteit in te boeten. “Sabca biedt oplossingen die voldoen aan de strengste normen uit de luchtvaartindustrie waar alles draait om veiligheid. Deze kennis zetten wij om in complexe missies in uitdagende omstandigheden uit te voeren. Sabca test zo het vervoer van medische stalen boven steden, de inspectie van windturbines op zee en de integratie van drones in het commerciële luchtruim. We zijn heel tevreden dat we onze technologie nu ook ten dienste van de nucleaire sector mogen stellen”, zegt Thibauld Jongen, CEO bij Sabca.

Op maat gemaakte detector

De detectoren werden zo ontworpen dat ze de maximale ‘payload’ niet overschrijden en toch een hoogst mogelijke meetgevoeligheid bewaren. “De ‘payload’ is de massa die de drone kan vervoeren, de eigen componenten niet meegerekend. Die grens mag je niet overschrijden, omdat het de vliegprestaties zou kunnen verminderen. Daarom hebben wij onze detector op maat gemaakt”, besluit Camps.

SCK CEN - Drones brengen radioactiviteit in kaart (2021)

Commercieel gebruik

Beide projectpartners beklemtonen dat dit een demonstratieproject is, waarbij ze het gebruik van drones en de voordelen ervan willen aantonen. Ze zijn alvast overtuigd dat het de nucleaire sector in staat zal stellen om uitgebreide en nauwkeurige metingen uit te voeren. Die metingen zijn onmisbaar voor de karakterisatie en radiologische bewaking van nucleaire sites en hun omgeving. Worden drones dan de standaard? “Eerst stappen, dan lopen”, temperen de projectpartners de verwachtingen. “We moeten de technologie eerst verder op punt stellen, maar wie weet… Eenmaal verfijnd, zijn ze in de toekomst misschien niet meer weg te denken in het kader van bewakingsprogramma’s en ontmantelingsprojecten.”

Federale steun

Het innovatieve droneproject kadert in het energietransitiefonds van de FOD Economie, dat onderzoek, ontwikkeling en innovatie op het vlak van energie aanmoedigt en ondersteunt. De projecten moeten betrekking hebben op een van de drie thematische assen: hernieuwbare energiebronnen, nucleaire energietoepassingen en bevoorradingszekerheid en netevenwicht. In totaal wordt er een budget van 25 miljoen euro over de verschillende projecten verdeeld. SCK CEN en Sabca kregen een subsidie van 1 miljoen euro toegekend en doen zelf bijkomende investeringen in het project.

Deel dit artikel