Overslaan en naar de inhoud gaan

Geavanceerde meettechnieken als sleutel tot het minimaliseren en veilig bergen van radioactief ontmantelingsafval

02 maart '23

Project ANUBIS rekent al op 3 partners voor innovatieve ontmantelingsoplossingen

Willen we de massa aan materialen afkomstig van de ontmanteling van Belgische kerncentrales zoveel mogelijk hergebruiken of recycleren en het resterende radioactieve afval veilig bergen? Dan dienen we onze kennis en technologieën te verbeteren. Laat dat nu net het doel zijn van het ANUBIS-project van SCK CEN. Met steun van de Europese Unie bundelt SCK CEN de krachten met verschillende industriële spelers. Drie afzonderlijke samenwerkingen staan vandaag al in de startblokken.

2023_ANUBIS_logo-partners_HeaderImage

Antwoorden voor Belgische ontmanteling

De ontmanteling van de Belgische kerncentrales omvat de verwijdering van maar liefst vijf kernreactoren tot en met het vrijgeven van de volledige sites. Dat betekent ook komaf maken met het al gestockeerde radioactief afval én tonnen nieuwe materiaalstromen – en dat zo veilig, zo duurzaam en zo kostenefficiënt mogelijk. Het pionierswerk van SCK CEN bij de ontmanteling van onderzoeksreactor BR3 leverde reeds expertise en kennis op van onschatbare waarde. “Die breiden we met ANUBIS uit door specifieke vraagstukken voor de ontmanteling van de Belgische kerncentrales op te lossen. Het resultaat? Nieuwe tools, technieken en expertises die de Belgische industrie ook in toekomstige ontmantelingsprojecten kan inzetten,” aldus Nele Weyens, ANUBIS-coördinator bij SCK CEN.

Ludlum, Mirion en DSI voor innovatieve karakterisatie

Drie afzonderlijke samenwerkingen zijn opgestart. De industriële partners – Mirion, Ludlum en DSi – slaan elk de handen in elkaar met het Belgisch nucleair onderzoekscentrum. Om de nodige technologische vooruitgang in de ontmantelingssector te boeken, combineert SCK CEN eigen expertise met die van derde partijen om samen een efficiëntere en effectievere oplossing te kunnen bieden. An Bielen, experte karakterisatie bij SCK CEN, licht toe: “We bundelen onze krachten met de ontwikkelaars van meetapparatuur en zijn betrokken bij zowel het onderzoek als bij de implementatie. We zoeken waar innovatieve optimalisaties mogelijk zijn en combineren de kennis en ervaring om tot meer betrouwbare, nauwkeurige én direct toepasbare eindresultaten te komen.”

Elk van de drie samenwerkingen focust op het thema ‘radiologische karakterisatie’, oftewel het bepalen van het type en de hoeveelheid radioactiviteit in een bepaalde materiaal- of afvalstroom. Dat is essentieel om materialen vrij te geven voor hergebruik en recyclage in de klassieke industrie én om radioactief afval veilig te bergen.

20230512_SCKCEN-ANUBIS-MIRION-logo

Mirion Technologies – productinnovatie voor veilige berging van radioactief ontmantelingsafval

Mirion, toonaangevend in de ontwikkeling, productie en distributie van apparatuur en diensten voor het meten van ioniserende straling, zal met SCK CEN samenwerken in de toekomstige MaT-innovatiehub. Daar installeren de partners een geoptimaliseerd meetsysteem voor het karakteriseren van radioactief afval dat in grote volumecontainers is verpakt.

Het einddoel is de ontwikkeling van een gevalideerde, breed toepasbare softwaremodule voor het kwantificeren van radioactiviteit met een verhoogde nauwkeurigheid en slimme, geautomatiseerde interpretatie van de resultaten. De module is een aanvulling op het standaard softwarepakket dat kan worden toegevoegd aan het standaard meet- en analysesysteem. Zo draagt het bij tot een optimale en veilige berging van radioactief afval in de categorie A-berging in Dessel.

Marijke Keters, algemeen directeur bij Mirion: "Mirion innoveert door dicht bij klanten te staan, een diep begrip van hun werk te ontwikkelen en onze uitgebreide expertise en ervaring toe te passen. We kijken ernaar uit om samen met SCK CEN, een onderzoekscentrum met een sterke internationale reputatie, oplossingen te ontwikkelen ten behoeve van ontmanteling in België en daarbuiten."

2023_SCKCEN_ANUBIS_Ludlum-portrait

Ludlum GmbH – productinnovatie voor vrijgave van ontmantelingsmaterialen

Ludlum GmbH, gevestigd in Hamburg-Duitsland, fabriceert en distribueert instrumenten voor het meten van straling op het gebied van besmetting en vrijgave. Ludlum en SCK CEN werken samen aan een optimalisatie die zal zorgen voor een nog nauwkeurigere karakterisering. Dat is cruciaal om de hoeveelheid materialen – die onder de Belgische wet (on)voorwaardelijk vrijkomen – op een veilige manier te verhogen.

De ontwikkeling focust op het karakteriseren van grote volumes materialen afkomstig van de ontmanteling van nucleaire installaties. Het eindproduct is een softwaremodule die kan worden ingebouwd in het standaard meetsysteem, waardoor het meewerkt aan het maximaliseren van het hergebruik en de recyclage van materialen.

Daan van Bree, Director of Sales bij Ludlum GmbH: "In 2018 ontwikkelden we een multichannel energiespectrumanalyse-instrument dat elektronica meet op basis van kunststofdetectoren. Deze technologie heeft zich intussen bewezen bij bekende internationale onderzoeksinstellingen en kerncentrales. We zijn verheugd om samen met SCK CEN aan een optimalisatie te werken die zal zorgen voor een nauwkeurigere karakterisering en kalibratie om al onze klanten wereldwijd een nog betere vrijgave-oplossing te bieden.

SYSCADE-portrait

SYSCADE/Delta Services Industriels SRL (DSi) – productinnovatie voor veilige berging van radioactief historisch afval

DSi is een Belgische privéonderneming gespecialiseerd in de ontwikkeling en verkoop van radiologische detectieapparatuur. Een spin-off van DSi, SYSCADE SA, werd onlangs opgericht voor de verdere ontwikkeling en promotie van mobiele oplossingen voor de radiologische karakterisatie van historisch ongekend en ongeconditioneerd afval in vaten van 200 liter.

Samen met SCK CEN wil DSi de radiologische nauwkeurigheid en betrouwbaarheid verbeteren door resultaten van gammaspectrometrie en 3D-dichtheidsverdelingen verkregen door röntgentomografie en machine learning. Dergelijke ontwikkelingen bieden veelbelovende oplossingen voor het beheer van radioactief afval waarbij historische informatie ontbreekt.

Thierry Delvigne, CEO bij DSi – Syscade: “Ons doel is om de onzekerheden van radiologische metingen op kernafval te minimaliseren. Dit partnerschap is dan ook van bijzonder belang voor DSi, omdat het ANUBIS-project een vergelijking mogelijk maakt tussen standaard onzekerheidsberekeningen (d.w.z. ASTM C1133) en de innovatieve ‘Bayesiaanse’ benadering die door SCK CEN is ontwikkeld.”

ANUBIS & het relanceplan van België en Europa

Even terugspoelen naar 2021. Toen reikte de Europese Unie aan SCK CEN een financiering uit voor het ANUBIS-project, wat staat voor ‘Advancing NUclear dismantling in Belgium through Improving Sustainability’. Het hoofddoel van het project is om technologieën en competenties te ontwikkelen om hergebruik van materialen die vrijkomen bij nucleaire ontmanteling kostenefficiënt te maximaliseren. Dat omvat ook de bouw van een nieuwe onderzoeks-, ontwikkelings- en demonstratiefaciliteit met bijhorende installaties om de innovatie van ontmantelingsprojecten in België te ondersteunen.

Het project past niet alleen in het Belgisch-Europese plan voor economisch herstel na de COVID-19-pandemie, maar sluit ook naadloos aan bij de duurzame ontmanteling van de vijf kerncentrales in Doel en Tihange. “En we staan er niet alleen voor,” aldus Nele Weyens, coördinator van het ANUBIS-project bij SCK CEN. “We bundelen alvast de krachten met drie privé-partners.”

💡 Meer weten over ANUBIS? Klik verder.

Deel dit artikel