Radiochemie
Ontwikkeling van radiochemische procestechnologie
Een antwoord op maatschappelijke uitdagingen
Radiochemie houdt zich bezig met de chemie van radioactieve stoffen. Wetenschappers bestuderen chemische processen op bestraalde en natuurlijke radioactieve materialen om daarna deze processen in de chemische en de medische sector te kunnen toepassen.
In de medische sector wordt radiochemie bijvoorbeeld ingezet om medische radio-isotopen en radiofarmaca te produceren die onmisbaar zijn in de strijd tegen o.a. kanker. Ze worden wereldwijd gebruikt om kankers op te sporen, te behandelen en nauwgezet op te volgen of de behandeling aanslaat.
Op dit moment bestaat er nog geen definitieve oplossing voor het beheer van ons hoog-radioactief afval. Ook hier kunnen nieuwe radiochemische processen een antwoord bieden op een complexe uitdaging waar onze maatschappij vandaag voor staat.
Scheidingschemie als sleutelcompetentie
Radiochemie speelt een centrale rol in de grootschalige projecten van SCK CEN. In de ontwikkeling van nieuwe radiochemische processen is scheidingschemie een van de sleutelcompetenties van het onderzoekscentrum. Dankzij scheidingschemie isoleren wetenschappers waardevolle radioactieve producten uit complexe matrices met een hoge zuiverheid nodig voor hun toepassing of voor hun karakterisatie.
In de voorbije jaren sloeg SCK CEN de handen in elkaar met vooraanstaande Europese radiochemische laboratoria. Daarnaast is er ook samenwerking met de laboratoria van het Amerikaanse Ministerie van Energie (U.S. DOE). Hierdoor kon het onderzoekscentrum zijn expertise in de scheidingschemie nog verder verbreden en verstevigen.
3 onderzoeksdomeinen
De toepassingsmogelijkheden van radiochemie zijn breed, maar deze onderzoeksdomeinen vormen de ruggengraat van het radiochemische onderzoek van SCK CEN.
-
Chemische elementen in bestraalde splijtstof scheiden
België denkt na over een geologische berging van zijn hoogradioactief afval en gebruikte splijtstoffen. Om de belasting en risico’s voor toekomstige generaties te verminderen, bestudeert SCK CEN alternatieve scenario’s. Een van die alternatieve scenario’s is een doorgedreven scheiding van chemische elementen in de bestraalde splijtstof. Door die elementen in verschillende fracties te scheiden, kan elke aparte fractie efficiënt en gericht behandeld worden.
SCK CEN was al pionier in dat onderzoek in de jaren ’60, ’70 en ’80. Vandaag ontwikkelt SCK CEN innovatieve scheidingssystemen om die elementen te kunnen scheiden. Verschillende projecten kaderen in dit onderzoeksdomein: RECUMO, ASOF (gefinancierd door het Energietransitiefonds van FOD Economie), GENIORS (gefinancierd door het H2020 Euratom onderzoeksprogramma).
💡 Meer weten over onze oplossingen voor nucleair afval? Lees hier meer.
-
Medische radio-isotopen produceren
De productie van medische radio-isotopen doorloopt verschillende fasen. De BR2-onderzoekersreactor neemt de eerste productiefase van medische radio-isotopen voor zijn rekening: het bestralen van targets. Nadien worden de bestraalde targets door een chemisch proces verwerkt om de medische radio-isotopen af te scheiden en aan patiënten te kunnen toedienen. Wetenschappers van SCK CEN bestuderen hoe ze de isotopen door een radiochemisch proces kunnen scheiden en zuiveren om tot kwalitatieve producten te komen. Die producten worden gebruikt in medische en farmaceutische industrie.
De wetenschappers focussen zich op de productie van een nieuwe generatie medische radio-isotopen zoals lutetium-177, actinium-225, terbium-161 en wolfraam-188. Zo zijn lutetium-177 en actinium-225 veelbelovend in de behandeling van prostaatkanker. De BR2-onderzoeksreactor neemt de productie voor zijn rekening, maar in de toekomst zal ook MYRRHA Fase 1, een belangrijke rol spelen.
💡 Lees hier meer over hoe we radio-isotopen produceren.
-
Radiofarmaca ontwikkelen
SCK CEN ontwikkelt radiofarmaca in het kader van het kankerbestrijdingsprogramma. Radiofarmaca zijn geneesmiddelen die een radioactief isotoop via een dragermolecule naar een bepaald orgaan brengen. Zodra het dragermolecule zich aan de cel heeft vastgehecht, zal het radioactief isotoop de kankercel bestralen. SCK CEN ontwikkelt radiofarmaca met nieuwe medisch radio-isotopen en voert preklinische studies uit.
Brengt het dragermolecule het radioactief isotoop naar het orgaan? Hoe interageren de radiofarmaca en de kankercel? Hebben de geneesmiddelen de vereiste therapeutische werking? SCK CEN verbouwt op dit moment zijn laboratoria om op de noden van radiofarmaceutische ontwikkelingen te kunnen inspelen.
💡 Nieuwsgierig naar ons kankerbestrijdingsprogramma? Lees er meer over.
Radiochemische analyses
Wat is de chemische samenstelling van materialen en monsters? Welke radionucliden zijn aanwezig? Hoe zuiver zijn de geproduceerde medische radio-isotopen? Om dat te ontrafelen, de radiochemische processen te evalueren en de eindproducten te beoordelen, is een grondige analyse nodig. Wij bieden tal van radiochemische analyses aan.
Vragen?
Contacteer Prof. Dr. Thomas Cardinaels, hoofd Radiochemie bij SCK CEN.