'Europees enthousiasme en input als kompas'
ISOL@MYRRHA bouwt onderzoekscommunity uit
Welke verwachtingen koestert de gebruikersgemeenschap van ISOL@MYRRHA, de faciliteit die vanaf 2027 radio-isotopen kan produceren? Tijdens een workshop stelde SCK CEN onder meer deze vraag aan 180 experten – potentiële toekomstige gebruikers – van de ISOL-faciliteit. ‘Veel studies worden lang van tevoren voorbereid. Zo houden we al in een vroege fase rekening met hun wensen’, klinkt het. Ook een publicatie van het Nuclear Physics European Collaboration Committee (NuPECC) toont hoe de faciliteit zich nu al op de kaart van het internationale onderzoekslandschap zet.
Onder de noemer ISOL@MYRRHA bouwt SCK CEN een nieuwe ISOL-faciliteit binnen het grotere MYRRHA-project. MYRRHA wil tegen 2036 de eerste door een deeltjesversneller aangedreven onderzoeksreactor opstarten. De faciliteit van het type Isotope Separation On-Line (ISOL) is een ijkpunt op weg naar MYRRHA en zal uniek onderzoek met radioactieve ionenbundels mogelijk maken. Onderzoek met radioactieve ionenbundels geldt als een van de topprioriteiten in de kernfysica. De infrastructuur biedt ook onderzoeksmogelijkheden voor nucleaire geneeskunde en materiaalkunde.
Gebruikers als gids
Ingenieurs van SCK CEN bouwden in 2022 verder aan de ISOL-installatie van ISOL@MYRRHA. 'Zowat alle essentiële onderdelen zijn geleverd. De voorbije maanden zijn we de installatie verder aan het assembleren en testen', zegt SCK CEN-onderzoeker Lucia Popescu. 'Vanaf 2027 zouden we radio-isotopen kunnen produceren. Hoog tijd dus om ons oor te luisteren te leggen bij onze toekomstige gebruikers. Wat zijn hun behoeften en verwachtingen? Waarmee moeten we rekening houden bij de uitbating van het onderzoekscentrum?'
Te verkennen vakgebieden
Als startpunt voor de uitbouw van een gebruikerscommunity richtte SCK CEN een expertgroep met 7 specialisten op: 6 externen en Lucia Popescu zelf. 'De leden van de expertgroep fungeren als contactpersonen voor internationale gebruikers die hier experimenten willen opzetten. In grote lijnen verenigen zij drie werelden: die van het fundamenteel onderzoek, die van de medische isotopen en die van de materiaalontwikkeling. In al die domeinen hopen we de komende jaren boeiende speurtochten uit te tekenen.'
180 kompassen
In juni 2022 organiseerde SCK CEN een workshop waaraan meer dan 180 experten – potentiële toekomstige gebruikers van de ISOL-faciliteit – deelnamen. Lucia Popescu: 'We presenteerden hen de ontwikkeling van ons project. En we organiseerden brainstormsessies over welk onderzoek ze bij ons willen uitwerken. Door al in een vroege fase rekening te houden met hun wensen, kunnen we onze manier van samenwerken aanpassen. Veel studies worden lang van tevoren voorbereid. Dan is het als onderzoeker geruststellend om te weten welke richting een faciliteit wil uitgaan.'
Rijker werkveld
Voor onderzoekers van medische isotopen is het bijvoorbeeld essentieel dat de onderzoeksfaciliteit een betrouwbare langetermijnplanning aanbiedt. Zij moeten een heel strikt schema aanhouden. Onderzoekers van fundamentele wetenshappen willen dan weer op onverwachte momenten bijvoorbeeld een bijkomende halve dag metingen kunnen uitvoeren. De toekomstige gebruikers preciseerden ook op welke manier de ISOL-faciliteit voor hen de grootste aanvullende meerwaarde kan realiseren tegenover bestaande infrastructuur. 'Heel leerrijk, want we willen zo complementair mogelijk samenwerken met andere instellingen en de internationale onderzoekswereld verder verrijken.'
Europees landschap
Dat de wereldwijde onderzoekswereld uitkijkt naar ISOL@MYRRHA bleek in 2022 ook uit een publicatie van het Nuclear Physics European Collaboration Committee (NuPECC). 'In de lente-editie van het magazine Nuclear Physics News zette NuPECC onze toekomstige ISOL-faciliteit en het bredere MYRRHA-project uitgebreid in de schijnwerpers,' zegt Lucia Popescu. 'Dat toont hoe ons onderzoekscentrum zich nu al in het landschap van grote infrastructuren in Europa integreert. Het onrechtstreekse NuPECC-label vergroot het vertrouwen bij vakspecialisten en biedt ons goede publiciteit om nieuwe gebruikers aan te trekken.'
