SCK CEN lanceert lespakket ‘Leven na Fukushima’ mét computerspel
Belgische jongeren weten te weinig over radioactiviteit en nucleaire risico’s. Dat merkte Joke Kenens, doctoraatsstudente KU Leuven en SCK CEN, op toen ze in 2018 zelf voor de klas stond. Vandaag lanceert ze het lespakket ‘Leven na Fukushima’ op maat van jongeren uit het 5de en 6de middelbaar. Grote troef? Het bijhorende computerspel waarin je zelf radioactiviteit kan meten.
Leven na een kernramp
Een tekort aan lesmateriaal dat radioactiviteit op een laagdrempelige manier uitlegt, legde de basis van het lespakket ‘Leven na Fukushima’. Het bijzondere aan dat pakket is dat het zowel lessen uit geschiedenis en natuurwetenschappen raakt, als de vakken Engels en aardrijkskunde. Tegelijk maken jongeren kennis met ‘burgerwetenschap’, oftewel het populaire fenomeen waarbij burgers deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek.
Vakoverschrijdend en voor alle leerlingen
Dat het lespakket broodnodig is, blijkt uit klaservaringen die Joke zelf had. Joke licht toe: “Ik merkte dat de leerlingen in ASO wel leren over radioactiviteit, maar enkel binnen de lessen fysica en chemie. De impact van een kernongeval op een samenleving werd niet besproken. Ik voelde dus een noodzaak om radioactiviteit vanuit verschillende disciplines te benaderen. Tegelijk had ik een schat aan beelden en getuigenissen, o.a. dankzij eigen reizen aan burgerlabo’s in Japan in het kader van mijn doctoraat. Dankzij de medewerking van SCK CEN-collega’s van mijn onderzoeksgroep SPS en van de SCK CEN Academy konden we die informatie ten volle benutten en er een mooi geheel van maken.”
Michèle Coeck, directeur SCK CEN Academy bevestigt: “Dit lespakket is vakoverschrijdend en alle leerlingen uit de 3e graad secundair onderwijs kunnen ermee aan de slag. Joke zet hiermee STEM-onderwerpen op een ongedwongen manier in de verf, laat jongeren op een multidisciplinaire manier kennis maken met radioactiviteit én steunt leerkrachten met een kant-en-klaar pakket dat past bij de eindtermen. We hebben hier met veel plezier mee onze schouders onder gezet en zijn trots op het bereikte resultaat.”
Levensechte verhalen in 4 hoofdstukken
Het lespakket bestaat uit 4 hoofdstukken die leerkrachten als één geheel of als aparte delen kunnen inzetten. In elk hoofdstuk neemt de 17-jarige Masako het woord. Hoewel ze een fictief personage is, zijn haar verhalen en foto’s gebaseerd op levensechte ervaringen. Catrinel Turcanu, senior onderzoeker bij SCK CEN, vult aan: “In Masako’s verhaal herken je een mix van verschillende onderzoeksdomeinen, waaronder ook de sociale wetenschappen. Bovendien is het een tijdloos lespakket dat in de toekomst zeker verder uitgebouwd kan worden.”
In het 1e hoofdstuk 11 maart 2011 leren leerlingen over de oorzaak en het gevolg van de Fukushima-ramp. Hoofdstuk 2 Mijn leven na Fukushima bestrijkt de basiskennis over radioactiviteit en toont hoe Japanners het leven weer oppikten. Hoofdstuk 3 Straling meten in een burgerlabo licht toe hoe men straling monitort en zoomt in op de principes van burgerwetenschap. Het 4e en laatste hoofdstuk maakt een vergelijking tussen de situatie in België en Fukushima. Een Prezi-presentatie, geprinte werkbundel of de website van SCK CEN vormen de basis van het lespakket.
Interactief computerspel: ‘Meet zelf radioactiviteit’
De kers op de taart van het lespakket zit vervat in hoofdstuk 3: ‘Straling meten in een burgerlabo’. Daar krijgen leerlingen de kans om zelf radioactiviteit te meten – weliswaar via een computerspel. Met een geiger-müllerteller verkennen ze het fictieve dorpje Morishima (eiland van bossen), markeren ze radioactieve bronnen en stellen ze de buurtbewoners gerust. Het spel werd bedacht én uitgewerkt door Riccardo Rossa, onderzoeker van SCK CEN en lesgever van de SCK CEN Academy.
Dit project werd door SCK CEN uitgevoerd in het kader van het PISA-programma voor de integratie van sociale aspecten in nucleair onderzoek. Het lespakket kwam tot stand in samenwerking met de Cel Crisisbeheer en Beslissingsondersteuning, wetenschappers van SCK CEN en SCK CEN Academy.
Raadpleeg de SCK CEN website voor het volledige lespakket.
Gerelateerde artikels
16 april '24
25 maart '24
22 maart '24