Overslaan en naar de inhoud gaan

Coronavirus krijgt SCK CEN niet klein: meer dan 9 miljoen kankerpatiënten geholpen

19 november '20

SCK CEN nam strenge maatregelen om het coronavirus uit zijn onderzoekscentrum – en zeker zijn BR2-onderzoeksreactor – te weren. “De productie van medische radio-isotopen mocht én mag onder geen beding stilvallen. Hier hangen mensenlevens aan vast”, aldus Eric van Walle, directeur-generaal bij SCK CEN. Dat erkende ook de federale overheid, die SCK CEN als essentiële dienst benoemde. Het onderzoekscentrum bleef op volle kracht werken. Met succes. Meer dan 9 miljoen kankerpatiënten werden geholpen dankzij de productie van SCK CEN in de BR2-onderzoeksreactor.

SCK CEN - Infrastructuur BR2 (2019)

Het aantal kankerpatiënten blijft jaar na jaar stijgen. En dus neemt de nood aan medische radio-isotopen toe. De BR2-onderzoeksreactor is een cruciale schakel in de wereldwijde bevoorrading van ervan. Om een continue bevoorrading te verzekeren, besliste SCK CEN in 2019 om het aantal draaidagen van de BR2-onderzoeksreactor te verhogen van 160 naar 210 dagen per jaar. Toen SCK CEN die beslissing nam, had niemand kunnen voorspellen dat een pandemie de productie mogelijks lam zou kunnen leggen.

“We hebben alles in werking gesteld om de broodnodige productie van medische radio-isotopen te garanderen en op volle kracht verder te werken. De nucleaire geneeskunde rekent op ons, alsook honderdduizenden patiënten wiens diagnose of behandeling niet uitgesteld kan worden”, verklaart Eric van Walle, directeur-generaal bij SCK CEN. Dat onze maatschappelijke verantwoordelijkheid groot is, bevestigt ook Sven Van de Berghe, directeur Nucleaire Materiaalwetenschappen bij SCK CEN. “Voor de helft van de benodigde bevoorrading is er geen alternatief voor onze onderzoeksreactor beschikbaar.”

Het onderzoekscentrum werkt daarom aan plannen om de productie van medische radio-isotopen in de onderzoeksreactor BR2 naar de toekomst veilig te stellen. “De veiligheidsevaluatie om de uitbating tot 2036 te verzekeren, is in voorbereiding in overleg met de veiligheidsautoriteit”, aldus Van den Berghe.

De productie van medische radio-isotopen mocht én mag onder geen beding stilvallen.
Hier hangen mensenlevens aan vast.
Eric van Walle, directeur-generaal
SCK CEN - Kankerbestrijding (2019)

Meer dan 9 miljoen diagnoses en 20 000 behandelingen

Voor velen is het coronavirus een onzichtbaar risico. “Onze medewerkers zijn perfect getraind om met risico’s om te gaan, die met het blote oog niet zichtbaar zijn”, verklaart Eric van Walle. Dat komt door het ALARA-principe, dat in de nucleaire sector erin gedrild is. Elke stralingsblootstelling dient zo laag als redelijkerwijze mogelijk te worden gehouden (“As Low As Reasonably Achievable” - ALARA). Concreet betekent dat: afstand houden, afscherming voorzien en de blootstellingstijd beperken. “Vertalen we dat naar bescherming tegen het coronavirus, dan wordt dat: social distancing toepassen, een mondmasker dragen en contacten beperken. We loven onze medewerkers voor hun flexibiliteit en tomeloze enthousiasme om zich te blijven inzetten. Dat maakt dat wij zulke mooie cijfers kunnen voorschotelen.”

Met mooie cijfers doelt de directeur-generaal op de zes succesvolle cycli, die de BR2-onderzoeksreactor dit jaar al achter de rug heeft. “Laten we kijken naar de twee radio-isotopen die het grootste gedeelte van de productie innemen: molybdeen-99, de bron van de belangrijkste diagnostische radio-isotoop technetium-99m, en lutetium-177, een actief gebruikte radio-isotoop in de strijd tegen prostaatkanker. Meer dan 9 miljoen diagnoses en 20 000 behandelingen konden dankzij Belgische productie uitgevoerd worden.” De zevende en tevens laatste cyclus van het jaar is gestart op 12 november 2020.

Uitbating tot 2036?

Elke tien jaar moet SCK CEN bewijzen dat alle systemen van BR2 in orde zijn en perfect volgens de veiligheidsvoorschriften functioneren. “De veiligheidsevaluatie om de uitbating tot 2036 te verzekeren, is in voorbereiding. Toch zijn we nu al overtuigd. Het is haalbaar: enerzijds dankzij het continue onderhoud van de onderzoeksreactor en anderzijds dankzij bijkomende investeringen, die nu al op dreef komen. Alles wordt op de veiligheidsvereisten van het FANC afgestemd”, vertelt reactormanager Steven Van Dyck. “Eind 2015 sloot de OSIRIS-reactor in Frankrijk de deuren, eind 2016 volgde NRU in Canada. Nu resteren nog slechts zes producenten om die wereldvraag naar medische radio-isotopen te dekken. En die vraag stijgt jaar na jaar. Dat onderstreept de nood aan beschikbaarheid van onze BR2-onderzoeksreactor.”

Wat zijn medische radio-isotopen?

België is een van de vijf wereldspelers in de productie en distributie van medische radio-isotopen. Medische radio-isotopen zijn radioactieve stoffen die in de nucleaire geneeskunde gebruikt worden om kanker op te sporen(medische beeldvorming) en te behandelen (therapie). Ze worden ook in andere medische domeinen ingezet. Enkele voorbeelden: cardiologie, pneumologie, endocrinologie en reumatologie.

Deel dit artikel