Open opleiding: basisopleiding voor agenten stralingsbescherming klasse II en III (RPO)
Met de omzetting van de 2013/59/EURATOM Richtlijn naar nationale regelgeving worden professionele profielen gedefinieerd in stralingsbescherming. Deze dienen advies te verlenen en toezicht te houden op de maatregelen die nodig zijn om de werknemers, het publiek en de omgeving te beschermen tegen de nadelige effecten van ioniserende straling. Eén van deze professionele profielen is de agent voor stralingsbescherming (Radiation Protection Officer - RPO), gedefinieerd als een persoon die technisch bekwaam is op het gebied van stralingsbescherming voor bepaalde soort handelingen of installaties om toezicht te houden op de toepassing van de maatregelen voor stralingsbescherming.
Het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle (FANC) heeft een Technisch Reglement ontworpen die de opleidingsvoorwaarden voor RPOs beschrijft, waarin men een onderscheid maakt tussen verschillende klasses van installaties en het gebruik van toestellen die ioniserende straling voortbrengen vs het gebruik van radioactieve bronnen. Deze opleidingsvoorwaarden omvatten een basisopleiding, een aanvullende opleiding en een praktische opleiding die allen dienen goedgekeurd te worden door de deskundige in stralingsbescherming (Radiation Protection Expert – RPE) verbonden aan de inrichting.
Doel van de opleiding
Deze opleiding omvat de theoretische basisopleiding, en bestaat uit 2 modules:
- Basisprincipes van ioniserende straling en stralingsbescherming (1 dag)
- Specifieke onderwerpen in volgende twee domeinen (halve dag per domein): - toestellen die ioniserende straling voortbrengen; - het gebruik van radioactieve bronnen.
Tijdens deze opleiding wordt een algemene benadering vooropgesteld die van toepassing is in verschillende sectoren. Tijdens deze opleidingssessie wordt voornamelijk gefocust op medische toepassingen.
Na afloop van iedere module volgt een kennistest. Deze theoretische basisopleiding dient vervolledigd te worden met een aanvullende en praktische opleiding onder verantwoordelijkheid van de exploitant en goedgekeurd door de deskundige in stralingsbescherming verbonden aan de inrichting.
Doelpubliek
Deze basisopleiding is bedoeld voor professionelen die werken met toestellen die ioniserende straling kunnen voortbrengen en/of radioactieve bronnen en die zullen worden aangesteld als agenten voor stralingsbescherming (RPO) binnen een vergunde inrichting van klasse II of III.
Tijdens deze opleiding wordt een algemene benadering vooropgesteld die van toepassing is in verschillende sectoren. Afhankelijk van het doelpubliek kan men de focus op medische of industriële toepassingen leggen.
Een basisopleiding voor agenten voor stralingsbescherming van type T1 en T2 (transport) is beschikbaar op aanvraag.
Topics
De volgende onderwerpen komen aan bod tijdens deze basisopleiding:
- Inleiding ioniserende straling en interactie straling met materie
- Biologische effecten van ioniserende straling
- Inleiding detectie en dosimetrie
- Individuele en collectieve beschermingsmiddelen
- Radiologische risico analyse
- Regelgeving in stralingsbescherming
De volgende onderwerpen komen aan bod tijdens de specifieke opleidingsmodule voor het gebruik van toestellen die ioniserende straling uitzenden:
- Röntgentechnologie: werking en goede praktijk
- Organisatie van de taken van de agent stralingsbescherming
De volgende onderwerpen komen aan bod tijdens de specifieke opleidingsmodule voor het gebruik van radioactieve bronnen:
- Inleiding radioactiviteit
- Goede praktijk wanneer men werkt met radioactieve bronnen
- Transport van radioactieve materialen
- Organisatie van de taken van de agent stralingsbescherming
Een evaluatie is voorzien op het einde van elke module.
-
Learning outcomes op het vlak van kennis
- Kennis en begrip hebben van de oorsprong, de eigenschappen en de toepassingen van ioniserende straling
- De voornaamste gezondheidsrisico’s gerelateerd aan een blootstelling aan ioniserende straling kunnen benoemen
- Het onderscheid maken tussen risico’s van bestraling en besmetting
- De betekenis van de verschillende dosimetrische grootheden begrijpen
- Verschillende meetmethodes en de bijhorende apparatuur kennen voor verschillende types van meting (omgevingsdosimetrie, inwendige en uitwendige personendosimetrie) van verschillende soorten straling
- De individuele en collectieve beschermingsmiddelen tegen externe bestraling, inwendige en uitwendige besmetting opsommen
- De werking en goede praktijk toe lichten inzake het gebruik van röntgentoestellen
- Voorbeelden kunnen geven van goede praktijk bij werken met radioactieve bronnen, zoals beheer van besmettingen, gebruik van PBMs, inventarisatie en werkprocedures en het beheer van radioactief afval
- De algemene principes in stralingsbescherming verklaren
- De verschillende methoden van risicoanalyse beschrijven
- Voorbeelden geven van risicoanalyses in stralingsbescherming
- Het vergunningenstelsel beschrijven
- De wetgeving inzake transport van radioactieve materialen beschrijven, inclusief de gerelateerde werkprocedures
- De organisatie van de fysische controle toelichten, met inbegrip van de bescherming van werknemers en externe werkers
- De reglementaire opdrachten van een agent stralingsbescherming beschrijven
- De grote lijnen van de wetgeving en werkprocedures verklaren in verband met transport van radioactieve materialen
-
Learning outcomes op vlak van vaardigheden
- Dosisbeperkende maatregelen kunnen aanwenden zoals blootstellingstijd reduceren, afstand vergroten en de juiste afscherming selecteren
-
Op vlak van competenties
In termen van autonomie en verantwoordelijkheid:
- De voornaamste principes van operationele stralingsbescherming kunnen toepassen in een dagelijkse werkomgeving.
- Zich bewust zijn van de complexiteit van nucleaire en radiologische toepassingen.
Taal en duurtijd
Deze opleiding wordt georganiseerd in het Nederlands, maar kan aangeboden worden in het Frans of Engels op aanvraag. Het wordt georganiseerd van 09:00 tot 17:00 uur, inclusief een koffiepauze per halve dag alsook lunch.
Aparte opleidingstrajecten zijn mogelijk wanneer men werkt met radioactieve bronnen (1,5 dag) of met toestellen die ioniserende straling uitzenden (1.5 dag). Een combinatie van deze opleidingstrajecten is mogelijk door de volledige tweedaagse cursus te volgen.
Raadpleeg onze kalender voor informatie over komende edities van deze opleidingen.
Meer opleidingen
SCK CEN biedt nog meer opleidingen over stralingsbescherming aan. Bekijk ook de academische opleiding stralingsdeskundige (RPE), de 5-daagse open opleiding in stralingsbescherming of de opleiding voor werknemers conform artikel 25 ARBIS.