Overleven in de ruimte
Hoe helpt SCK CEN astronauten aan eigen voeding, drinkwater en zuurstof?
Toeristen in een baan rond de aarde, een dorp op de maan, een kolonie op Mars,... Het nieuws barst van ambitieuze dromen uit de ruimtevaartsector. Tegelijk staan grote uitdagingen de plannen nog in de weg. Want wat eet je in de kosmos? Waar haal je vers drinkwater vandaan? En wat doen we ons afval in de ruimte? Elke dag werkt SCK CEN actief mee aan het vinden van oplossingen.
MELiSSA-systeem: een kringloop om afvalstoffen te recycleren dankzij bacteriën en planten
Zorgen voor een autonome voedsel- en watervoorziening, daar zijn onderzoekers op SCK CEN bijzonder hard mee bezig. In samenwerking met ESA en een internationaal consortium ontwikkelden we het MELiSSA-systeem dat afvalstoffen recycleert in een gesloten kringloop. Daarin zitten microben en planten die afvalstoffen dan weer omzetten in zuurstof, drinkbaar water en voedsel. Zo is het MELiSSA-systeem een “supermachine” die het ruimtevaartonderzoek wereldwijd een boost geeft, want het stimuleert heel wat wetenschappelijk onderzoek en biotechnologische innovatie – zowel op Aarde als in het ISS.
Spirulina: superfood op Aarde én in de ruimte
Dankzij het MELiSSA-onderzoek kwam SCK CEN te weten dat er een superfood op Aarde bestaat die zich ook perfect in de ruimte in stand houdt. Sterker nog! In de juiste omstandigheden en via slimme trucjes kunnen astronauten het zelf opkweken en oogsten, middenin de kosmos. We hebben het over spirulina, een cyanobacterie die uitermate goed bestand is tegen straling, rijk is aan eiwit en het immuunsysteem en darmmicrobioom aansterkt. SCK CEN ontrafelde hoe de cyanobacterie zich gedraagt in de ruimte en hoe astronauten ze zelf kunnen inzetten om voeding te produceren. Intussen vindt spirulina zijn plaats in het dieet van kosmonauten als voedingssupplement. Zo blijven ze sterk en gezond terwijl ze werken en leven in de ruimte en de kosmische straling.
Van ruimteonderzoek naar de strijd tegen honger in de Democratische Republiek Congo
Is spirulina alleen een meerwaarde in het dieet van astronauten? Absoluut niet! Typisch voor ruimteonderzoek is dat ook een praktische uitwerking kent op onze eigen planeet. En in het geval van spirulina is de maatschappelijke meerwaarde wel bijzonder groot... Weten we hoe spirulina gekweekt kan worden in de extreme kosmische omgeving, dan weten we ook hoe we de productie op Aarde kunnen versterken, bijvoorbeeld in de Democratische Republiek Congo waar helaas nog steeds sprake is van chronische ondervoeding. SCK CEN gelooft dat het voedingsrijke spirulina daar een belangrijk strijdwapen in kan zijn. Onder de naam INSPIRATION startten we een project om spirulinaboeren te helpen met de bouw van zo optimaal mogelijke bassins én informeren we de bevolking over de voordelen en het kweekproces.
SpaceBakery: brood bakken op Mars
Dé ruimteambitie van onze tijd? Mensen naar Mars brengen waar geen zuurstof is, wel torenhoge CO2-concentraties, stofstormen en een daggemiddelde van -60°C. Absoluut geen optimaal klimaat om gewassen te telen en brood te bakken... Of toch? SCK CEN onderzoekt – samen met het Belgische SpaceBakery-consortium – hoe we efficiënt granen kunnen verbouwen in een hermetisch gesloten ecosysteem om planten te kweken en brood te bakken. Een live-onderzoek op Mars is onmogelijk, dus bootsen we de omstandigheden op de planeet zo goed mogelijk na in vier gekoppelde labo’s in Groot-Bijgaarden, België. Daar onderzoeken we wat de buitenaardse omstandigheden doen met de eigenschappen van graan en het uiteindelijke bakmeel. Ons doel? Het ideale recept voor zuurdesembrood op Mars vinden en tegelijk de duurzame en voedzame voedselproductie op Aarde stimuleren.
