Overslaan en naar de inhoud gaan

Kankerbestrijding door SCK CEN

Alles op alles voor doelgerichte, interne radiotherapie

Met welke medische radio-isotopen werkt SCK CEN? 

Wil je radiofarmaca ontwikkelen? Dan is niet alleen de keuze van de radio-isotoop, maar ook de toegang ertoe van cruciaal belang. SCK CEN focust zich in de eerste plaats op isotopen waarvan de levering verzekerd is, dankzij BR2 of toekomstige, nieuwe installaties zoals CRF of MYRRHA/MINERVA.
 

Onze huidige portefeuille therapeutische radionucliden:
Lu-177

Lutetium-177: ons benchmark-isotoop, aangezien het momenteel de meest gebruikte isotoop voor doelgerichte, interne radiotherapie is. Via BR2 en in samenwerking met IRE bevoorraden we de markt.

Tb-161

Terbium-161: een veelbelovend radio-isotoop en dus het vlaggenschip van SCK CEN. We focussen zowel op verder onderzoek als een grootschalige productie via BR2 en zuivering in CRF.

Ac-225

Actinium-225: een zeldzaam radio-isotoop, waardoor men wereldwijd het gebruik voorlopig tot een minimum beperkt. PanTera, de spin-off van SCK CEN en IBA, dient de bevoorradingsproblemen op te lossen. SCK CEN stuwt de groei van de spin-off met verder onderzoek naar cruciale productietechnieken.

Sm-153

Samarium-153: vandaag geproduceerd door middel van massascheiding in samenwerking met CERN-MEDICIS (PRISMAP) en mogelijks in de toekomst via onze eigen ISOL@MYRRHA, een labo gekoppeld aan MYRRHA/MINERVA.

Re-188

Rhenium-188: een radio-isotoop dat zeer aantrekkelijk is voor gebruik in de therapeutische geneeskunde. SCK CEN is betrokken bij het Europese Secure-project dat een duurzame productie op grotere schaal wil faciliteren.

2023_SCKCEN_Nuclear-medicine_Radiofarmacon

Wat heb je nodig om een radiofarmacon te ontwikkelen?

Om een radiofarmaceutisch geneesmiddel te ontwikkelen, heb je het volgende nodig: 

  • Radionuclide oftewel een radio-isotoop: die onderzoekt en produceert SCK CEN zelf. 
  • Doelgerichte vector oftewel een drager om de kankercel mee te bereiken: voor het vinden van de dragers (biomoleculen), werkt SCK CEN hoofdzakelijk samen met externe partners.
  • Chelator oftewel de link die het radio-isotoop en de vector samenhoudt: SCK CEN focust op het creëren van een ideale chelator én op het optimaliseren van de radiolabeling (een techniek om de weg die een molecule aflegt te volgen door microscopische cellen of chemische reacties). 

Welke activiteiten verricht SCK CEN?  

2023_SCKCEN_Nuclear-medicine_R&D-isotopes

1. Onderzoek naar en ontwikkeling van radio-isotopen 

De productie van radio-isotopen is complex. SCK CEN ontwikkelt productieprocessen en de nodige technologieën om de kwantiteit en kwaliteit te garanderen. Bovendien mikken we op het opschalen van de productie van radio-isotopen Lu-177, Tb-161 en Ac-225. Uiteraard zal dit alles gebeuren volgens de GMP-richtlijnen.

Daarnaast loopt ook een pilootproductie naar radio-isotopen die verder onderzoek verdienen, zoals Sm-153. Dat produceren we vandaag al samen met CERN-MEDICIS in het kader van PRISMAP. SCK CEN bestraalt Sm-152 targets in BR2 tot Sm-153. MEDICIS voert een massascheiding uit, waarna je Sm-153 met een hoge specifieke activiteit overhoudt. Na een laatste radiochemische scheiding door onze experten in Mol is het product klaar om te labelen tot radiofarmaca. Verder onderzoek moet duidelijk maken hoe we de productieopbrengst kunnen verhogen.

2023_SCKCEN_Nuclear-medicine_Radiolabeling

2. Chelator ontwikkeling & radiolabeling

Je kan een dragermolecule pas radiolabelen als je een geschikte chelator hebt. SCK CEN wil een optimale chelator ontwikkelen die een radiolabeling van biomoleculen mogelijk maakt voor alle isotopen waar het mee werkt. We onderzoeken ook nieuwe en innovatieve manieren om chelatoren chemisch te koppelen aan dragermolecules, terwijl we aan huidige technieken blijven sleutelen om ze te verbeteren.

Hebben we geschikte chelators gevonden en geproduceerd? Dan richten we ons onderzoek op de optimalisatie van de radiolabeling. Voor elk van onze kandidaat-farmaca evalueren we de beste condities, gevolgd door een uitgebreide karakterisering van de stabiliteit met verschillende dragers. 

SCK CEN - NURA (2019)

3. Biologische, preklinische evaluatie

De werking van onze opkomende geneesmiddelen worden geëvalueerd door onze eigen SCK CEN-experten. Met in vitro- en in vivo-technieken controleren ze de bindingskenmerken van het radiofarmacon aan het tumorweefsel en beoordelen ze de biologische impact. Wat doet het product met het lichaam? Hoeveel van de radio-isotoop blijft er ‘plakken’ op de kankercellen? Wat gebeurt er met de cellen na blootstelling van deze hoeveelheid radioactiviteit? De antwoorden zijn cruciaal om innovatieve radiofarmaceutica aan te passen waar nodig en klaar te stomen voor toekomstig klinisch onderzoek.

Onze radiobiologen willen alles te weten komen over het mogelijke radiofarmacon. Diepgaand fysiopathologisch onderzoek is dan ook aan de orde: Hoe kunnen we eventuele neveneffecten verklaren en voorkomen? Hoe beschermen we gezond weefsel? Kunnen we de tumor op een manier gevoeliger maken voor de radiofarmaca? We zetten alles op alles om niet alleen nieuwe geneesmiddelen te lanceren, maar ook om ze te blijven verbeteren.

2022_SCKCEN_Nuclear-medicine_SPECT-dosimetry

4. Evaluatie en voorspelling van stralingsdosissen 

Daarbij onderzoeken we pre-klinisch ook dosimetrisch de relatie tussen de biologische effecten en de ontvangen stralingsdosis in het lichaam. Hoe verspreiden radioactieve stoffen zich specifiek in cellen of weefsel? Op welke manier vertaalt zich dat in de hoeveelheid straling die wordt opgenomen door kankercellen en/of gezonde cellen? Bij radionuclidetherapie liggen die kwesties net iets anders dan bij externe kankerbestralingen, waarbij de straling op een homogene en in zeer korte tijd aan de tumor wordt gegeven. Bij radionuclidetherapie wordt de stralingsdosis over een langere tijd afgegeven en is gekenmerkt door een heterogene dosisverdeling.  Onze experts onderzoeken dit door middel van bijzonder gedetailleerde computermodellen.

Daarnaast zijn er in het vakgebied dosimetrie nog tal van vraagstukken gezien de doelgerichte, interne therapie nog zo nieuw is. Stel dat vandaag 2 patiënten met deze kankertherapie behandeld worden, dan krijgen ze allebei dezelfde, standaard activiteit toegediend. SCK CEN onderzoekt mee hoe we per patiënt een gepersonaliseerde hoeveelheid radioactiviteit kunnen toedienen. Hoe preciezer je radioactiviteit kan opsporen en kwantificeren, hoe duidelijker je de biologisch effecten kan voorspellen en hoe efficiënter je de patiënt kan behandelen.

2022_SCKCEN_Nuclear-medicine_calibration-dosimetry

5. Metrologie voor nucleaire geneeskunde

Wil een arts behandelingen met radiofarmaceutica opzetten? Dan heeft hij niet alleen de juiste ingrediënten en kennis nodig, maar zeker ook betrouwbare infrastructuur. SCK CEN kalibreert stralingstoestellen die gebruikt worden in de medische sector.  In de nucleaire geneeskunde wordt de toe te dienen activiteit aan de patiënt gemeten met een radionuclide-kalibrator.

SCK CEN onderzocht de nauwkeurigheid van dergelijke toestellen in nationale en internationale intervergelijkingsoefeningen en constateerde dat hier nog werk aan de winkel is. Het FIDELIS-instrument kan elke radionuclide-kalibrator voor verschillende radio-isotopen heel nauwkeurig kalibreren. Het is ook dé standaard om andere toestellen mee te valideren.

📧 Benieuwd naar onze manier van werken? Geïnteresseerd in onze kalibratiediensten? business [at] sckcen [dot] be (Geef een seintje!)

Deel deze pagina